نقد و بررسی بازی PES 2015 برای پلی استیشن 4 PS4

Pro Evolution Soccer 2015 جدیدترین بازی از سری بازی‌های فوتبال PES است که به نوعی رقیب کهنه‌کار بازی FIFA محسوب می‌شود. این بازی مدتی است که به بازار عرضه شده و حال ما با بررسی دقیق آن خواهیم فهمید که آیا کونامی توانسته به موفقیت دست پیدا کند یا خیر.

ورود کونامی با بازی محبوب PES به نسل جدید، تغییرات گسترده‌ای را همراه داشت که این تغییرات ظاهرا زمینه‌ساز موفقیتی نسبی برای این کمپانی بوده است. بعد از یکه تازی EA در سراسر نسل هفتم با بازی فیفا، موقعیتی که PES در نسل ششم به دست آورده بود به کل از بین رفت به گونه‌ای که حتی هواداران دو آتشه این بازی هم به سمت رقیب متمایل شدند. اما کونامی که بازار را از دست رفته می دید، با اعمال تغییرات گسترده و انتقال استودیوی بازی سازی از ژاپن به لندن، امسال یک بازی شایسته و بهتر از سال پیش را روانه‌ی بازار کرد. آیا PES 2015 یک بازی ورزشی موفق بوده است؟ در نگاه اول شاهد تغییرات گسترده‌ای در شکل و شمایل منوها هستیم. دسته بندی بخش‌های مختلف به صورت افقی طراحی شده است. منوهای کرکره‌ای که قبلا هم شاهدشان بودیم، در این نسخه با تغییراتی جزئی حاضر شده است. علیرغم طراحی نسبتا زیبای منوها، عملا سرعت دسترسی به بخش‌های مورد نظر تفاوتی با سال‌های قبل نکرده و صرفاً چهره‌ی آن‌ها تغییر کرده است. [section label="گرافیک فنی" anchor="technecial graphic"] استفاده از موتور Fox Engine، دستاوردهای جدید را در بخش گرافیکی به همراه داشته است که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به انیمیشن‌های قوی بازیکنان اشاره کرد. انیمیشن های بازی به لطف این موتور، پیشرفت چشمگیری داشته است به طوری که حالا می‌توانیم آن‌ها را با بازی FIFA مقایسه کنیم. با این‌ حال به نظر می رسد طراحی شخصیت‌ها کماکان به سطح مورد نظر نرسیده‌اند، چرا که در مقام قیاس با بازیکنان بازی فیفا و همچنین نسخه ۲۰۱۳ به این نتیجه می رسیم که چهره بازیکنان از جرئیات نسبتاً پائینی برخوردار هستند. کونامی در این بازی از نسخه‌ی بهینه‌تر موتور Fox Engine استفاده کرده است و جای تعجب دارد که چرا از تمام توانایی آن برای PES 2015 بهره نبرده است. در طراحی استادیوم‌ها با جزئیات بیشتری روبرو هستیم و به نظر می رسد که این دستاورد نیز با کمک موتور فاکس امکان پذیر شده است، اما کماکان زیر سایه موتور ignite فیفا قرار دارد. این مسئله به وضوح در تماشاگران و طراحی فنی استادیوم‌ها به چشم می‌خورد.




برای تهیه این بررسی نسخه های پلی‌استیشن 3 و پلی‌استیشن 4 مورد بررسی قرار گرفت. باعث تاسف است که ما در هر دو نسخه‌ شاهد افت نرخ فریم هستیم و هنوز شرکت سازنده اقدام به انتشار بروزرسانی برای رفع این مشکل نکرده است. رنگ بندی محیط‌ها در حد مطلوبی قرار دارد و نور پردازی هم جلوه‌های خاص و زیبایی را به بازی داده است. در مجموع انتظار به مراتب بیشتری از کونامی و موتور فاکس داشتم که در این نسخه محقق نشد. [section label="موسیقی" anchor="music"] نکته‌ی دیگر مربوط به صداگذاری بازی است که نسبت به نسخه‌ی قبلی پیشرفت نسبی به همراه داشته است. استادیوم های بیشتری لایسنس شده‌اند و تیم صداگذاری بازی هم تلاش کرده تا حال و هوای استادیوم‌ها را مشابه آنچه که در دنیای واقعی وجود دارد پیاده‌سازی کند. با اینکه گزارشگر بازی پیشرفت خوبی داشته و بیش از پیش به تحلیل بازی می‌پردازد، اما در مقابل گزارشگر رقیب دیرینه‌ی خود، FIFA، حرفی برای گفتن ندارد. کونامی هر چقدر در بخش گرافیکی پیشرفت داشته و حتی موتورگرافیکی را تغییر داد، اما پیشرفت قابل توجهی در بخش صداگذاری دیده نمی‌شود و هنوز نمی‌دانیم دلیل این بی‌توجهی چیست. سری PES همیشه از موسیقی‌های خوب و جالبی برخوردار بوده که در این نسخه‌ هم شاهد آن‌ها هستیم. انتخاب قطعات موسیقی از گروه ها و افراد معروف ، جان دوباره و طراوتی تازه به بخش‌های مختلف بازی داده است. انصافاً موزیک‌های انتخابی بسیار زیبا و در هماهنگی کامل با بخشهای مختلف بازی هستند. قطعات رسمی رقابت‌های مختلف نظیر قطعه‌ی رسمی لیگ قهرمانان اروپا بیش از پیش بر جذابیت کار افزوده است.

قطعا برای هواداران فوتبال در کشورمان حضور رسمی تیم‌هایی نظیر استقلال، فولاد سپاهان، فولاد خوزستان و تراکتورسازی تبریز در بازی PES و در بخش رقابت‌های AFC اتفاق جالب و خوشایندی است
خریداری لایسنس جام باشگاه های آسیا، اروپا، آمریکای جنوبی و دیگر نقاط دنیا از بخش‌هایی است که در چند سال گذشته به عنوان نقطه‌ی قوت این سری شناخته می‌شود. قطعا برای هواداران فوتبال در کشورمان حضور رسمی تیم‌هایی نظیر استقلال، فولاد سپاهان، فولاد خوزستان و تراکتورسازی تبریز در بازی PES و در بخش رقابت‌های AFC اتفاق جالب و خوشایندی است و به عنوان یکی از آیتم‌های تاثیرگذار شناخته می‌شود. طبیعتاً انتخاب تیم‌های یاد شده و شرکت در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا بسیار هیجان انگیز و جالب خواهد بود.در این قسمت همچون گذشته، این سری از مسابقات هیجان و جذابیت بازی را دوچندان کرده است، اما مشکلی که وجود دارد این است که لایسنس تیم‌ها کامل نیست و در بخش‌های مختلفی مانند اسامی بازیکنان، چهره‌ی آن‌ها و حتی در مواردی لباس آن‌ها، تناقص‌هایی با دنیای واقعی وجود دارد که مقدار زیادی از ارزش و هیجان بازی می‌کاهد. این مشکلی است که کونامی هنوز بعد از ۱۸ سال آن را برطرف نکرده است.



[section label="گیم‌پلی" anchor="gameplay"] گیم‌پلی بازی یکی از عوامل مهمی است که در جذابیت بازی اثر مستقیمی دارد . نسخه‌ی 2013 این سری بازگشت خوبی برای این سری بود اما سال گذشته در نسخه‌ی 2014، تقلید واضح از سری FIFA نتوانست آن‌طور که باید و شاید جواب دهد و محصول نهایی تبدیل به یک بازی غیرقابل تحمل شده بود. اما امسال کونامی به خود آمد و گیم‌پلی بازی را به شکل بهینه‌تری پیاده‌سازی کرد تا بتواند اعتماد از دست رفته‌ی مخاطبین خود را باز یابد. به خاطر استفاده از انیمیشن‌های دقیق و پیچیده، سرعت بازی نسبت به سال‌های قبل پایین‌تر آمده تا حس واقعی بودن دیدارهای فوتبال به کاربر منتقل شود. این سرعت واقعی تاثیر بسیار زیادی در گیم‌پلی دارد به طوری که حالا برای رسیدن به دروازه‌ی حریف، نیاز به برنامه‌ریزی و دقت بالا در کنار کارهای تیمی دارید و باید در پاس‌کاری‌هایی که می‌کنید دقت لازم را داشته باشید. در آن سوی میدان حریف شما هم معمولا از همین تاکتیک استفاده می کند، در نتیجه بازی به مجموعه‌ای از پاس‌کاری‌ها بدل می شود که گاهی به علت برتری هوش مصنوعی تا دقایق بسیاری کنترل بازی از دست بازیکن خارج می شود.



شاید در ابتدا این نکته به عنوان نقطه قوت PES2015 تعبیر شود اما مشکل آنجا است که این توانایی حفظ توپ حتی در تیم‌های ضعیف و رده‌پایین صدق می‌کند و این در تناقض با دنیای واقعی فوتبال است. اگر فوتبالی باشید می‌دانید تیم‌هایی که توانایی حفظ توپ و پاس‌کاری‌های مداوم را دارند به تعداد انگشتان دست هستند. البته کونامی همان روش‌های واقعی که تیم‌هایی مانند رئال مادرید در دنیای واقعی برای رسیدن به دروازه استفاده می‌کنند، پیاده‌سازی کرده است که انصافا این کار را به خوبی انجام داده است. یکی از اشکلاتی که به گیم پلی بازی وارد است نحوه استفاده از ضربات کرنر و شروع بازی توسط دروازه‌بان است. به این منظور خطوط راهنمائی در صفحه مشاهده می شوند که بازیباز را در خصوص چگونگی زدن ضربات و رسیدن توپ به هدف کمک می کند، اما واقعیت این است که این خطوط کاربرد آنچنانی در حالت دو نفره ندارد و نه تنها کمکی به بازیباز نمی کند بلکه قابلیت دست و پاگیری تلقی شده و باعث پیش‌بینی حریف از محل فرود توپ نیز می شود. [section label="هوش مصنوعی" anchor="A.I"]

گاهی شاهد اشتباهات فردی بازیکنان در محوطه جریمه هستیم که باعث گل به خودی شده و این مشکل بیش از آنکه تمهیدی برای افزایش جذابیت بازی باشد، بیشتر ناشی از اشکالات هوش مصنوعی و تداخل آن با جلوه Rag Doll محسوب می شود.
در خصوص هوش مصنوعی هم مشکلاتی دیده می شود. گاهی شاهد اشتباهات فردی بازیکنان در محوطه جریمه هستیم که باعث گل به خودی شده و این مشکل بیش از آنکه تمهیدی برای افزایش جذابیت بازی باشد، بیشتر ناشی از اشکالات هوش مصنوعی و تداخل آن با جلوه Rag Doll محسوب می شود. به علاوه اشکلات موتور بازی در هنگام محاسبه فیزیک به این معضلات دامن می زند و بعضاً شاهد صحنه‌های نه چندان خوشایندی هستیم که بیشتر به یک فیلم کمدی شبیه است و گیمرهای حرفه ای را تا حد زیادی دچار ناامیدی می‌کند. عکس العمل هوش مصنوعی داور گاهاً عرصه را بر بازیکن تنگ می‌کند. تعداد دفعاتی که داور در مواجهه با یک اتفاق مشابه تصمیمات متفاوتی می گیرد کم نیست. ممکن است با یک تکل مستقیم و از جلو، بازیکن را با کارت قرمز جریمه کند،اما لحظاتی هم هستند که تکل از پشت حریف (کامپیوتر) را نادیده گرفته و حتی خطا نیز اعلام نمی شود. بدین ترتیب حس دوگانه ای در گیمر پدید می آید و ممکن است به نوعی حمایت از هوش مصنوعی توسط داور در ذهن بازیباز تداعی شود.

مشکل دیگر گیم پلی، عدم پاسخگوئی مناسب و به موقع هوش مصنوعی در جریان بازی به خصوص در بخش دفاعی است. همان‌گونه که می‌دانید سیستم‌های متفاوتی در فاز دفاعی وجود دارد که کمابیش می‌توان آن‌ها را در بازی پیاده کرد. این تاکتیک‌ها شامل دفاع منطقه‌ای، پرس منطقه‌ای، یارگیری من تو من و غیره است. ضمناً با فشردن کلیدهای همزمان ضربدر و مربع می‌توان نزدیک‌ترین بازیکن به صحنه را جهت تنگ کردن عرصه بر مهاجمین فراخواند. اما مشکل از آنجا آغاز می‌شود که در مواقع دفاع به خصوص زمانی که مهاجمین حریف در جناحین محوطه جریمه صاحب توپ می شوند عملکرد خارق العاده‌ای از خود به جای می گذارند که این عملکرد را تنها می‌توان از بازیکنانی نظیر رونالدو، مسی، روبن یا سایر سوپر استارهای فوتبال مشاهده کرد. در لحظات اجرای تاکتیک دفاعی در جناحین، عملکرد مدافعین بسیار کمتر از حد انتظار طراحی شده‌اند به گونه که حتی بازیکنان سطح پائین تیم‌های دسته چندم دنیا هم به راحتی از کنار مدافعین تراز اول دنیا عبور می‌کنند بدون اینکه مدافعین بتوانند اثری بر توپ بگذارند. در نتیجه در اکثر مواقع حملات حریف از این مناطق به گل ختم می شود.




اعمال تغییرات در بازی PES2015 لزوماً موجب ارتقا گیم پلی بازی نشده است و بر عکس در برخی قسمت‌ها شاهد افت و خیز آن هستیم. به عنوان مثال سیستم پاس‌ کاری بهبود نسبی پیدا کرده اما به همان نسبت بخش‌های سانتر از جناحین و استفاده از پاس‌های عمقی افت مشهودی داشت است. در نسخه‌های قبلی به خصوص PES2013 پاس‌های عمقی نقش اساسی و کلیدی در بازی داشتند و تعادل بسیار عالی میان کنترل بازی، انیمیشن‌ها و استفاده از این گونه پاس‌ها صحنه‌های واقع گرایانه‌تری از بازی را به رخ گیمرها می‌کشید. استفاده از سانترهای مختلف از جناحین نظیر سانترهای عرضی بلند (تیر دو)، سانترهای کوتاه (تیر یک) و سانترهای زمینی از مهمترین عناصر موجود در گیم‌پلی نسخه‌های قبلی بودند که به لطف تصمیمات کونامی قربانی ارتقاء کیفیت انیمیشن‌ها شده‌اند. بخش‌های متنوع بازی عموماً کپی مستقیم از نسخه‌های قبلی هستند و علیرغم انتظارت هواداران PES ، کماکان روند هفت هشت سال گذشته را طی می کنند. مهمترین انتقاد وارده به انجام بخش‌هایی نظیر مستر لیگ و Become a Legend است. به واقع چرا باید بخش‌های یاد شده را در هر نسخه انجام داد در حالی‌که نسبت نسخه‌های قبلی کمترین تغییر را داشته‌اند؟ شاید ایجاد تغییرات اساسی در این بخش توسط سازندگان می‌توانست این بخش را از ورطه تکرار نجات دهد، اما در حال حاضر چنین اتفاقی رخ نداده است‌. در نتیجه گیمرهایی که قصد دارند کاپ‌های (تروفی‌ها) بازی را به طور کامل به دست آورند، مجبور هستند مجدداً با بخش‌های تکراری دست و پنجه نرم کنند.